Sinds kort geldt in België dat elektriciteit op de elektriciteitsbeurzen (of op groothandelsniveau) niet langer per uur, maar per kwartier wordt getarifeerd. De stroomprijs verandert dus elke 15 minuten. Dat lijkt op het eerste gezicht een technische aanpassing, maar in de praktijk is het een gamechanger voor wie zijn verbruik slim weet te sturen. Wie zijn toestellen op de juiste momenten laat draaien — wanneer stroom goedkoop is — kan zijn energiefactuur stevig verlagen. Sommige simulaties tonen zelfs een besparingspotentieel tot 15 %. In dit artikel lees je wat die kwartierprijzen precies inhouden, waarom ze zijn ingevoerd, wat de voor- en nadelen zijn en vooral: hoe jij er zelf van kunt profiteren.
Naast een tarief met vaste of variabele prijs, kan je ook een energiecontract met een dynamisch tarief afsluiten bij jouw energieleverancier. Een dynamisch tarief betekent dat de prijs van elektriciteit niet meer vastligt gedurende langere tijd, maar meebeweegt met de markt. De prijs die je betaalt, wordt nu per 15 minuten bepaald, op basis van vraag en aanbod op de elektriciteitsbeurs. Concreet: op momenten dat er veel wind- of zonne-energie beschikbaar is, daalt de prijs. Tijdens piekuren, wanneer iedereen tegelijk stroom verbruikt, stijgt die weer. De tarieven worden dag op voorhand bekendgemaakt, zodat je kunt plannen wanneer je toestellen het best gebruikt — bijvoorbeeld ’s nachts, in de vroege namiddag of op winderige dagen wanneer de stroom overvloedig en dus goedkoop is. Dit systeem maakt het niet alleen mogelijk om geld te besparen, maar draagt ook bij aan een duurzaam en evenwichtiger elektriciteitsnet, waarin hernieuwbare energie optimaal wordt benut.
De overstap naar kwartierprijzen is een logische volgende stap in de digitalisering van ons elektriciteitsnet. Dankzij de digitale meter kunnen energieleveranciers en netbeheerders nu exact zien hoeveel stroom je verbruikt, en op welk moment. Het doel is om consumenten aan te moedigen hun verbruik te verschuiven naar dalmomenten, wanneer de stroomproductie hoger is en de prijzen lager. Dit heeft verschillende voordelen: • Het ontlast het net tijdens piekuren. • Het verhoogt het aandeel groene energie in het verbruik. • Het vermindert de nood aan dure piekcentrales die op fossiele brandstoffen draaien. Kortom: dynamische tarieven helpen om het energiesysteem duurzamer, betaalbaarder en toekomstbestendig te maken.
Voorwaarden & compatibiliteit
Niet iedereen kan automatisch gebruikmaken van kwartierprijzen. Je hebt een aantal voorwaarden nodig om te kunnen profiteren:
In Vlaanderen is het systeem al grotendeels actief. In Brussel en Wallonië wordt het stapsgewijs uitgerold. Binnen enkele jaren zal het waarschijnlijk de standaard worden voor alle consumenten.
In vergelijking met andere contracttypes zijn dynamische tarieven gemiddeld goedkoper, omdat er geen risicopremies worden aangerekend door de energieleverancier. Volgens een analyse van de VREG bleek dat huishoudens met een dynamisch contract in 2023 gemiddeld het minst betaalden, vergeleken met vaste en variabele contracten.
Wie zijn verbruik daarenboven nog eens slim aanstuurt, kan echt extra besparen. Denk aan gezinnen met een elektrische wagen, warmtepomp of slimme toestellen: zij kunnen hun verbruik verschuiven naar goedkopere momenten. Een gemiddeld huishouden met 3.500 kWh verbruik kan, zelfs zonder grote gedragsverandering, enkele tientallen euro’s per jaar besparen. Wie meer flexibiliteit heeft, kan dat voordeel nog flink vergroten. Kortom: hoe meer je jouw verbruik kunt plannen, hoe groter de winst.
Een dynamische tarief is niet voor iedereen weggelegd. • Wie er niet in slaagt om zijn verbruik aan te passen en dan nog eens vooral verbruikt tijdens piekuren, betaalt net méér. • Plotselinge prijsstijgingen door koude dagen of weinig wind kunnen tijdelijk de kosten opdrijven. Omgekeerd kan je natuurlijk extra profiteren op dagen met veel zon of veel wind, waarbij tijdelijk de prijzen hard dalen. • Ook de terugleververgoeding (wat je krijgt als je stroom van jouw zonnepanelen op het net zet) kan dynamisch zijn — en in uitzonderlijke gevallen zelfs negatief worden. Ook hier kan je slim mee omgaan. Leer er hier meer over. • Vermijd (te veel) gelijktijdig verbruik. Zet niet meerdere grote apparaten tegelijk aan om piekverbruik te vermijden — dat kan in Vlaanderen immers extra netkosten opleveren. Spreid je verbruikers dus over meerdere, goedkope periodes van de dag. Het is dus belangrijk om bewust te plannen en regelmatig je verbruiksdata te controleren.
Hier volgen concrete tips om optimaal te profiteren van kwartierprijzen: 1. Volg de tarieven vooruit Dagelijks worden de tarieven voor de volgende dag bekendgemaakt (per kwartier). Raadpleeg die tijdig zodat je vooruit kunt plannen. 2. Plan verbruik naar goedkope kwartieren Apparaten zoals wasmachine, droogkast, vaatwasser en boiler gebruik je best wanneer de kWh-prijs laag is (bijv. ’s nachts of tussen 13 u en 17 u). 3. Slim laden van elektrische wagen Laat je laadpaal automatisch starten tijdens goedkope kwartieren. 4. Thuisbatterij gebruiken (indien beschikbaar) Laad de batterij wanneer de prijs laag is, ontlaad (gebruik) wanneer ze duur is — zo minimaliseer je stroomafname op dure momenten. 5. Slimme sturing / automatisering Gebruik domotica of energiebeheersystemen die automatisch toestellen in- of uitschakelen op basis van de prijs. 6. Occasionele monitor & bijsturing Controleer achteraf of je plannen correct waren, en pas je verbruikspatroon aan op basis van je meterstanden en ervaringen.
De overstap naar kwartierprijzen markeert een belangrijke stap in de evolutie van onze energiemarkt. Dankzij de digitale meter en dynamische tarieven krijgt de consument meer controle over zijn energiekosten dan ooit tevoren. Wie bereid is om zijn verbruik een beetje slimmer te plannen, kan niet alleen geld besparen, maar ook bijdragen aan een duurzamer en stabieler elektriciteitsnet. Met een slimme laadstrategie, een thuisbatterij of gewoon wat bewuster gebruik van toestellen kun je vandaag al het verschil maken — voor je portemonnee én voor het klimaat.
Wil je een offerte op maat? Vul dan hier je gegevens in en wat je hoopt te bereiken. Wij dan nemen zo snel mogelijk contact met je op.
